Thursday, November 30, 2006

Monday, November 27, 2006

'Sop vir jou, man!

Een van my gunsteling Seinfeld-episodes is die een waarin 'n kwaai immigrant, met welige snor en swaar aksent, die eienaar van 'n uiters gewilde sop-winkel is. Hy stel soveel irrasionele eise aan sy kliënte, dat hulle hom die "Soup Nazi" noem. Wieookal iets doen wat hom nie geval nie, word dadelik uit sy winkel verban met 'n wysvinger-saluut, en "No soup for you!"

Jerry se raad aan sy vriende was eenvoudig: Bestel net. Moenie uitbrei nie. Moenie kommentaar lewer nie. Moenie vrae vra nie. Moenie komplimente gee nie.

Maar toe vind Elaine dit tog nodig om vir die Soup Nazi te vra of hy weet hoe baie hy na Al Pacino lyk.

"Soos in Scent of a Woman!" sê sy. "Hoo-haaa! Hoo-haaa!"

Dis nice, glimlag die eienaar. "Maar weet jy wat? No soup for you! Come back – one year!"

George maak weer die fout om vir brood te vra.

"Brood is $2 ekstra", sê die eienaar

"$2?" vra George. "Maar almal voor my het verniet brood gekry!"

"Wil jy brood hê? Dis $3!"

"Wat…!?"

"No soup for you!"

As George dan Jerry se sop wil deel, sê Jerry: "Nee. Dis jou eie skuld jy't die reëls ignoreer. Jy kan nie van my verwag om my sop met jou te deel nie."
"Luister na jouself!" sê George histeries.
"Jammer", sê Jerry. "Maar dis hoe dit werk onder 'n Nazi-regime."

En so, voel dit vir my, werk dit as jy 'n Britse paspoort wil hê.

Nie dat ek wil insinueer ons bly onder 'n Nazi-regime nie. Maar dis wel 'n geval van: Bly stil. Staan links. Kry waarvoor jy gekom het. En beweeg aan.

Ek het eintlik glad nie 'n probleem met die sisteem nie. Ek speel graag volgens die reëls (selfs al verander dit die heeltyd). Brittanje is immers steeds veel meer toeganklik as die res van Europa, en ons sou in elk geval nog 'n paar jaar hier rondgehang het. Maar soms, terwyl ek so gedweë vir my sop wag, kan ek nie help om 'n bietjie bitter te raak en die reëls te bevraagteken nie.

Vroeër vanjaar is die immigrasie-wetgewing gewysig sodat dit in die toekoms 'n jaar langer gaan vat voor jy vir Indefinite Leave to Remain kwalifiseer. En gister hoor ek dat jy dalk binnekort twee jaar op 'n permanente verblyfpermit sal moet wees voordat jy vir Britse burgerskap kan kwalifiseer. Dit is dalk net 'n gerug, maar in die afgelope paar jaar het al hierdie tipe gerugte tog realiseer. So, waar die hele proses tot onlangs slegs vyf jaar geduur het, gaan dit voortaan ses jaar vat. En as die nuwe gerugte waar is, kan dit binnekort tot sewe jaar duur.
Die Regering het boonop aangekondig, soos ek verstaan, dat 'n punte-sisteem vanaf volgende jaar gaan geld, en dat die huidige werkspermit-stelsel afgeskaf gaan word. Wat hopelik nie beteken dat almal op werkspermitte na 'n ander stelsel sal moet oorskakel nie. Dit klink baie soos: Nóg 500 pondjies asseblief. Of No soup for you!

Gestel die nuwe gerugte is waar - dan sal Werner teen die tyd wat ons vir Britse burgerskap kwalifiseer reeds 10 jaar in die land wees. (Omdat hy in sy eerste drie jaar nie op 'n werkspermit was nie, tel dit nie. En toe mis ons die afsnypunt vroeër vanjaar met 'n paar maande.)
Wyle Alexander Litvinenko, aan die ander kant, het in 2000 as asielsoeker in Engeland aangekom, en met sy dood was hy alreeds in besit van 'n Britse paspoort. Nie dat ek hóm hoegenaamd beny nie! Dat hy sy laaste maal saam met 'n skollie by Itsu moes geniet - sjym. As hy maar net voor die tyd die plek ge-Google het, sou hy op hierdie resensie van 'n gas afgekom het: "They don't serve real sushi! What a dissapointment! I am Japanese, and trust me this is very far from being a good place to have real Japanese food. Very fancy and modern but it was the worst food I have ever tried!"

Maar om terug te kom by ons lot: Ons kon in die afgelope drie plaaslike verkiesings stem, en Werner is al opgeroep vir Jury duty (wat hy baie geniet het, toegegee). Maar dit tel vir niks. Omdat ons die afsnydatum met 'n paar maande gemis het, het ons weer die maandelange drama gehad om die werkspermit verleng te kry. Dit behels nie net 'n klomp ekstra onkostes nie, dit fnuik ook enige reis-reëlings (met die dat jy tot drie maande voor die werkspermit verval nie 'n Schengen-visa kan kry nie).

Toe lees ek van 'n website (www.vbsi.org.uk) waar hulle mense (veral die wat net-net die afsnydatum gemis het) aanmoedig om petisies te teken en hul Parlementslid te kontak. Ek doen dit toe, net om te sien wat gebeur. En toe skryf hy trug - binne twee dae. Nou wel nie met goeie nuus nie, maar ek was verstom dat mens so vinnig 'n antwoord uit 'n Parlementslid kan kry.

"This is a matter I have already just taken up with the Home Office on behalf of another constituent, and I enclose a copy of the response I received…" skryf hy. "As you can see, the Minister explains the background to this change which I appreciate you will find disappointing."

Talle ander mense het hul harte op die VBSI-webblad uitgestort, waarna Andrew Dismore, 'n Arbeidersparty LP, hulle gesamentlike griewe in die Parlement gelug het. Een 'slagoffer' is ene Nirvani, 'n onderwyser van Suid-Afrika. Sy het ook die afsnydatum vir Indefinite Leave to Remain gemis. Toe sê haar skool dis te laat om weer vir 'n werkspermit aansoek te doen en vir goedkeuring te wag, want hulle wil vooraf weet wie in die nuwe skooljaar op die personeel gaan wees. "Nirvani and her husband left good jobs in South Africa and their children were uprooted. Her husband resigned as a captain in the police force and is now working as a security guard because he cannot join the police here. He would have been able to do so in September when the four years were up."
Sover ek weet mag jy wel werk terwyl jou aansoek hangende is. So ek weet nie eintlik wat die probleem is nie. Klink my haar man is suur omdat hy (uit eie keuse) as 'n sekuriteitswag moet werk.

Die Immigrasie-Minister was nie oortuig deur al die sob-stories nie. En wie kan hom kwalik neem. Dis immers sy turf. Hy kan maak wat hy wil.

(SA Times)

Tuesday, November 14, 2006

Die Groot Laer-trek

Verlede week het die SA Times berig oor twee Suid-Afrikaanse ondernemings wat beveel is om hul webwerwe te wysig aangesien dit, volgens die Kommissie van Rassegelykheid, diskriminerend is (UK-based SA housing companies accused of racism, 8 November 2006).

Die kommissie meen die Afrikaanse teks op Ultimate Housing en Homes Africa se webwerwe diskrimineer teen mense wat nie Afrikaans verstaan nie. Volgens hulle kan 'n tweetalige webblad nie regverdig word nie, omdat enige Afrikaanse persoon wat Engeland toe kom 'n goeie verstandhouding van Engels behoort te hê. 'n Afrikaanse vertaling dui gevolglik op die bedoeling om te diskrimineer. En volgens die wet op rasseverhoudings is enigiets wat jy publiseer, of wat deur jou toedoen publiseer word, onwettig as dit dui op 'n bedoeling (uit 'n ander se oogpunt gesien) om te diskrimineer.

Ek wonder wie't gaan kla?

Daar's soveel webwerwe en koerante waarin jy blyplek kan soek – as iets jou nie aanstaan nie, kan jy mos elders gaan soek. As daar gestaan het "Slegs Blank!" of "Geen Gays!" kan ek verstaan dat dit 'n probleem is. Maar volgens my beteken die feit dat hulle noem dis vir jong Suid-Afrikaners dat voornemende huurders 'n aanduiding kan kry van die tipe mense waarmee hulle 'n huis moet deel. 'n 57-jarige Britse makelaar kan raai dis 'n kinders wat elke tweede aand partytjie hou. Tensy hy daarmee kan saamleef, sal hy nie tyd mors om aansoek te doen nie.

Moet Gumtree, as 'n publiseerder, dan ook aangekla word van diskriminasie? Gaan kyk 'n bietjie hoe baie advertensies is nie in Engels nie, en andersins diskriminerend. Meeste advertensies sê byvoorbeeld iets soos: ons is twee Australiërs op soek na 'n like-minded huismaat. Ek weet ek sal met hulle kan deel, want ons het vermoedelik soortgelyke prioriteite, maar 'n middeljarige Bulgaar met twee kinders sal sukkel. Almal sal oor die weg kom, maar dis nie die ideale saambly-situasie nie.

Ons adverteer self gereeld kamers op die Gumtree. Dis nie soos om van iets, soos 'n tweedehandse motor, ontslae te probeer raak nie. Dis blyplek in 'n huis waarin ons wil hê almal moet oor die weg kom, en so min as moontlik moan. Ons noem gewoonlik dat dit (tans) 'n Suid-Afrikaanse/Antipodean huis is, en dat dit ideaal sou wees vir mense wat geld wil spaar om te travel. Daarmee wil ek hoofsaaklik 'n groot persentasie huurders ontmoedig om hul tyd te mors.

Ons gee almal 'n kans (behalwe mense wat vra "Wat beteken Antipodean?", of versoek dat ek hulle meer van "die ou plekkie" vertel, en dit nodig vind om hulle akademiese kwalifikasies te lys), en ons kry navrae van 'n wye verskeidenheid mense. Byvoorbeeld twee 18-jarige studente. Ek sal noem dat daar nie juis 'n studie-atmosfeer in die huis heers nie, of dat almal bo 27 is. As hulle steeds belangstel, moet hulle kom kyk. En dan kan hulle (en ons) besluit of hulle sal inpas.
'n Ander navraag was van 'n 36-jarige programmeerder:
"My name is X, my wife, a lovely lady, name is Y, we have bought plane tickets, if not delay, it will arrive Heathrow Airport at 3pm on london time. We are from china, my wife is house wife, we are very friendly, good manners, no smoking, easy going, serious and responsible people. I'm a HSMP work permit Visa holder, I will find a new job in london and begin our new life in UK. We are very interesting to your adverts, we want to find a true home in london, Could my wife and I join your, thanks!"
Ek het vermoed ons huis is nie wat hulle in gedagte gehad het nie, al was die huisvrou-deel aanloklik ('n vorige advertensie waarin Werner gevra het vir twee blonde Sweedse meisies wat hou van skoonmaak, het niks opgelewer nie). Ek het gesê hulle moet kom kyk as hulle land, tensy dit reeds gevat is, en hulle gevra hoe hulle voel oor die feit dat daar net een badkamer is? Ek het nie weer van hulle gehoor nie. En dit is een ding wat Suid-Afrikaners - asook Australiërs, Nieu-Seelanders en (teen die tyd) Oos-Europeërs weet: goedkoperige huur beteken sekere opofferinge.

Mens moet tog wonder wat sommige Afrikaanse advertensies op Gumtree impliseer. Byvoorbeeld: "Sorry, but this is a 'South African' home only". (Die res van die advertensie is in Afrikaans.) Wat bedoel hulle met 'South African'? Vir my laat voel die aanhalingstekens dit so "wink nudge, jy weet wat ons bedoel". Asof ek welkom sou wees, maar nie my kêrel as hy van Ghana was nie.

Of: "Ons is 7 'stabiele', net lekker, gemaklike, skoon en Christelike Suid-Afrikaners wat saam bly." Wat beteken stabiel as dit tussen aanhalingstekens staan - dat hulle eintlik 'n klomp weirdos is? Of dat ander uitlanders meestal onstabiel is?

Daar's altyd een wat eis dat "Geen Kansvatters!" aansoek doen nie. Wat's kansvatters? ProNutro-diewe? (Die kamer is seker nou nog leeg.)

'n Ander advertensie op Gumtree bied kamers aan "in Suid-Afrikaanse deelhuise wat jou ma sal laat lekker slaap". Maar hulle soek nie "swernote of skerminkels" nie.
Die grootste skerminkels waarvan ek al gehoor het, is die Afrikaanse ouens wat vir Ronel weke se huur geskuld het, en toe "soos diewe in die nag" met die selfoon verdwyn het wat sy hulle geleen het om met die werksoekery te help.

Daar's ook heelwat advertensies wat kamers het om te deel met 'n "oulike Suid-Afrikaner". In die dae toe ek 'n kamer met 'n oulike Suid-Afrikaner moes deel, kon jy permanent 'n kloppende aar op my voorkop sien. Ek kan nie daarmee deal nie.
Sy was geweldig nice, maar net té. Elke sin het begin met Jammer. "Jammer dat ek so hoes!", "Jammer vir die geraas!" Haar eerste woord in die oggend was "Jammer!" Gevolg deur 'n onophoudelike geklets as sy my gekreun as 'n teken sien dat ek luister.
"Het ek jou wakker gemaak? Het jy lekker geslaap? Jis, acks niks lus vir werk nie. Acks vodde. Dink jy ek moet 'n sambreel vat? Hmmm…? Dink jy dit gaan reën?"
"Hoe lyk dit buite?"
"Na reën."
"So, wat dink jy?"
"Ek sal maar 'n sambreel vat."
"Goed."

Ek weet ook nie hoekom Suid-Afrikaners soms so bloedskanderig eksklusief wil wees nie. Ons het al saam met wonderlike mense van ander lande gebly. Waar in die wêreld sal jy byvoorbeeld die geleentheid kry om met die nasionale dambord-kampioen van Tsjeggo-Slowakye 'n huis te deel (soos wat Ronel en Faan doen)? Daarenteen was van die grootste losers met wie ek al gebly het, van die Slegs Afrikaans-tipe Afrikaners. Mense wat elke Vrydagaand huil want "hier's darem nie 'n plek soos Shooters nie".

(SA Times, 15 November 2006)

Friday, November 10, 2006

Toe die Hamster Dance nog cool was

'n Paar weke gelede is 'n man skuldig bevind aan Brittanje se eerste sogenaamde webwoede-aanval. (En ek bedoel nie die soort waartydens jy jou eie voorkop teen jou rekenaar kap nie. Dit mag jy na hartelus doen.)

Paul Gibbons het ná 'n rusie in 'n Yahoo!-kletskamer, wat Islam as fokus het, na John Jones se huis gegaan en hom herhaaldelik met 'n byl-steel geslaan. Jones het homself met 'n mes probeer beskerm, maar Gibbons het dit gegryp en amper Jones se keel met sy eie mes afgesny.

Nou waarsku die polisie internet-gebruikers om hul identiteit te beskerm, aangesien Gibbons maklik Jones se adres kon opspoor met behulp van persoonlike inligting wat hy op die internet geplaas het.

Ek is oor die algemeen onnodig paranoïes, maar ek kan nie verstaan hoekom mense dink dis 'n goeie idee, of hoegenaamd nodig, om al hulle persoonlike inligting op die internet te sit nie. 'n Paar jaar terug kon jy nog mense hul onkunde vergewe. Maar met alles wat jy deesdae weet en hoor, is dit mos lekker stoopit om jou details orals te los. Soveel temeer as jy mense gaan beledig op 'n forum met 'n godsdienstige tema. Maar daar sal seker altyd sulke suckers wees. Nie dat dit noodwendig 'n slegte ding is nie – 'n mens kan mos lekker 'n ander se naïwiteit vir jou eie vermaak uitbuit...

My eerste werk, sewe jaar gelede, was by 24.com, wat op daardie stadium Naspers se nuwe inligtingsportaal was. (Die't met die draai van die eeu gesneuwel, maar intussen weer uit sy virtuele graf herrys.)

Soos enige behoorlike portaal betaam, het 24.com het ook sy eie chat server gehad. Dit was natuurlik 'n wonderlike speelplek vir almal in Naspers wat nie lus was vir werk nie, maar besig wou lyk. 'n Minder opsigtelike smoke break, kan jy maar sê. Mense van buite die maatskappy kon ook daar gesels, maar dit was oorwegend Naspers-werknemers wat daarvan geweet het. So het ek, Jomarié wat haar internskap by Insig oorkant die pad gedoen het, en Chris, wat saam met my by 24.com was, mekaar gereeld aanlyn ontmoet. Gewoonlik vyf minute nadat ons mekaar gegroet het (want ons het saam gery van Stellenbosch af), en totdat ons mekaar weer 'n paar uur later vir middagete sou sien.

Elke dag het dieselfde mense aangemeld met Hallo julle!! Amper naweek!! Sandraaaa!! ((hugs)) of iets dergeliks.

Op daardie stadium het ek al baie gechat, so ek het 'n ordentlike bynaam gehad. Iets soos, seg maar, Stoomboot. Maar die meerderheid het name gehad soos Johan, Karen of Tania. Ek en my vriende het meestal met mekaar gepraat, maar ook gevolg wat in die channels aangaan. Ons is ryklik beloon. Want terwyl almal so gretig hulle biografiese inligting uitruil, kon ons vir toekomstige verwysing hul profiele bou. Dan sal ons byvoorbeeld uitgaan, en inlog as iemand van wie hulle pas gepraat het (byvoorbeeld Annatjie Louw saam met wie hulle by Sanlam in Bonnievale gewerk het). Met genoeg agtergrondinligting, kon mens hulle lekker uitfreak.

Een vrou (kom ons noem haar Leonie, want dit was haar naam) het in Die Burger se argief-afdeling gewerk. Toe log ek eendag in as Ebbe Domisse, Die Burger se hoofredakteur. Leonie klets nog so lekker met haar maters in Pretoria, toe sê ek "Haai, Leonie, kan jy gou vir my 'n foto bring van Milo ('n Jack Russell wat die koerant gehaal het oor hy 'n opehartoperasie ondergaan het)? En Leopold Scholtz soek 'n foto van die régte Jan van Riebeeck." (Want daar was 'n storie dat die standbeeld in Kaapstad dalk nie van onze Jan was nie.) Dan sou my vriendin inlog as Leopold Scholtz, gesoute koerantman en historikus. En ons sou oor die sake van die dag klets.

Leonie ignoreer my eers. Ek sê: "Leonie? Kom jy reg?"

Stilte.

"Leonie?"

"Meneer…"

"Maak maar gou, jong. Ons het nie heeldag tyd nie. Leopold moet nog Stellenbosch toe ry."

"Meneer, iemand sê dis nie regtig Meneer nie."

"Leonie, Ons almal moet die nuwe tegnologie omhels. Dit help nie ek sit net heeldag in my kantoor en beproef nie die nuwe komminikasiekanale wat so geredelik beskikbaar is nie. Nou maak nou gou, toe. Ons wag."

"Goed Meneer, ja Meneer."

En daar log sy af. Ons wou iemand biblioteek toe stuur om te kyk of sy rondhol op soek na foto's. En ons het gebars om te weet hoe Ebbe sou reageer as sy by sy kantoor sou instorm en sê Jammer Meneer, ek kry nie 'n foto van die regte Jan van Riebeeck nie.

Ag, dit was pret. (Ek het nog nie iemand met 'n byl-steel geslaan nie, so weet nie of mens dit kan vergelyk nie.)

En terwyl ek nou nostalgies raak oor die ou dae van die nuwe media – daar't het destyds ook 'n paar emails die rondte gedoen waarmee eenvoudige tuisblaaie binne enkele dae kult-status bereik het. Een daarvan was die Hamster Dance, waarvan jy 'n weergawe kan sien by www.webhamster.com. (Probeer gerus om daai tune uit jou kop te kry.)

Die ander was Mahir Cagri, die Borat van die 90's. Ek het al vergeet van hom, totdat iemand opgemerk het hoe baie Sacha Baron Cohen se karakter en Mahir in gemeen het.
Op Mahir se webblad word mens begroet met "Welcome to my Home Page!!!!!!! I Kiss You!!!!!"

Dan deel hy sy belangstellings: "I like music, I have many many music enstrumans my home I can play." Asook: "I like sex."

Volgens Mahir het 'n hacker hierdie stukkie bygelas as 'n grap, en is dit waarskynlik die rede hoekom hy binne 'n week miljoene hits gekry het, en jy die gelag vir drie maande daarna nog kon hoor.

Daar's ook 'n aksie-foto van Mahir wat tafeltennis speel. En een waar hy met 'n piepklein rooi Speedo op die rotse lê. Maar dis nie net heeltyd speeltyd nie. "My profession jurnalist, music and sport teacher. I like to take foto-camera (amimals, towns, nice nude models and peoples)."

En as jy nog nie voor sy sjarme geswig het nie: "I live alone!!!!!! Who is want to come Turkey I can invitate… She can stay my home."

Wat 'n man!

So gewild was hy, dat 'n jong internet-maatskappy hom betaal het om vir promosie-doeleindes deur Amerika te toer. Mense oral oor die wêreld het foto's van hulself geneem met die slagspreuk I Kiss You! en dit vir Mahir gestuur. (Toe een van my kollegas die maatskappy verlaat, het hy dit onderaan sy afskeids-email geskryf.)
Sacha Baron Cohen het glo gesê hy ontwikkel die Borat-karakter (wat by die MTV Europe Music Awards geskree het: I like sex!) al sedert 1995 – vier jaar voor Mahir bekend geraak het. Wie gee om. Borat is briljant in eie reg. En wie weet, dalk is Mahir ook die vrug van iemand se verbeelding. Maar hy was wel een van die eerste, onverwagse sterre van die internet – 'n ster wat mense self geskep het, nie een wat aan hulle verkoop is nie.
(Kyk na 'n kopie van die oorspronklike Mahir-blad by www.istanbul.tc/mahir/mahir/.)

(SA Times, 1 November 2006)