Mens weet dit nie as jy die Saterdagoggend van UKkasie soos Harry Potter verward op King's Cross-stasie rondhol en die geheime platform na Stevenage soek nie. Jy't gemengde gevoelens. Jy vermoed jy's opgewonde en honger. Maar jy sou nooit kon raai dat heimwee die oorweldigende fees-emosie sou wees nie.
Want, soos Valiant Swart agterna gesê het, die grootste gemene deler van UKkasie ís waarskynlik sentimentaliteit.
Laasjaar met UKkasie was ek maar pas in Engeland en het ek dit nie behoorlik waardeer nie. Ek het agter my neus aangeloop om die fees in Wembley te kry, deur 'n paar worsies en 'n paar shows gewerk en weer huistoe gegaan. Beeskraal, byvoorbeeld, was lekker, maar ek het nog vasgekyk in die Voortrekkerkappies.
Vanjaar sou ek verstaan wat die fees vir mense wat al lank uit Suid-Afrika is, beteken.
Die meeste is tydelik hier. Baie is Britse burgers. Maar almal mis die plek waar, ten spyte van dinge om te doen en plekke om te sien, jy weet jy hoort. En as dit nou 'n doilie gaan vat om jou vir 'n paar selfsugtige ure te verplaas, dan is dit so.
Niemand beplan egter om onbeskaamd sentimenteel te wees nie. Dis net, as jy ver van die huis af is voel mens baie vinnig so selfbejammerend soos 'n Maandagoggend-koshuiskind. Net soms ruik die laagwater Teems-modder skielik oorbekend. Of herinner 'n skaap in 'n park in die middel van Londen jou skielik aan een van daai kanniemerie etes van ouds.
Tog vreemd, skryf Martie Meiring in Die Burger, hoe kos 'n mens se heimwee na jou wortels bepaal. Wat praa' jy vrou, hoor ek 'n koor van feesgangers.
Ek het met die geduld van 'n Pommie op die National Health Service se waglys in die bierry gestaan. Maar met daai einste ingelsman se geweldadige dis-die-laaste-trein-wat-OOIT-hier-gaan-verbykom houding in die worsrolry gedruk. Suid-Afrikaners in London eet seker 21 keer 'n week boerewors, maar dis nie waaroor dit gaan nie. En wie tel in elk geval.
Elkeen se heimwee het sy eie katalisator gehad. Jy kon maar net kyk in die waserige kyke van sommige vetkoekkopers. Daar was definitief 'n dieper dors in die Castle-drinkers se oë en baie stemmetjies wou breek as hulle vir Cream Soda of Fanta Grape vra. En omdat ek nie aan selfkastyding glo nie, kon ek myself nie sover kry om deur 'n boek oor die Weskus te blaai
nie.
So, vir sommige was dit die biltong, vir ander bier. Vir derduisende koeksisters en melktert. Maar dis oor die musiek wat die volk se trane gespat het. Hulle het diep in die bottels Roodeberg gekyk, maar dis die liedjies wat hulle swak gemaak het.
Laurika sing Blouberg se Strand en dóér trek die mense se onthou's. Groot branders, koue koue water (en waar gaan jy piepie?), ander mense wat jou visse vang, Noot vir Noot op 'n Saterdagaand en iemand wat al die antwoorde uitskree. Ai, ek wens ek was nou daar, sing
Lucas. Amen, kreun die 800+ gehoor. Valiant hoef nie eens Stellenganga te sê nie of ek kry
eksamenstres en mis die dae toe Koos Kombuis nog vir R5 (of bloot op versoek) in Upstairs gespeel het en die relatief onbekende Pierre Nolte op Sondagaande net om die draai in Gallery. Onthou jy nog die aande daar in Birdstraat, sou Koos sing. Maar natuurlik. Daai tyd kon klein Robert nog skaars 'pa' sê, wat nog te sê van 'my pa is tog 'n rock-ster'.
UKkasie is miskien soos Valiant sê 'n "hardcore-kerkbasaar" en sommige mense wil weet
hoekom, as ons dan só voel oor boerewors en Mrs Balls, het ons hoegenaamd hiernatoe gekom. Maar gestel van die duisende mense wat in Londen bly wat iets uit dié skoolsisteem, gesondheidsorg en openbare vervoer leer, na van die wêreld se beste konserte gaan kyk, kritiese pers lees, self vir 'n minimum loon en geen waardering werk, in 'n tipe plakkerskamp tussen rotte woon, 'n rykdom van kulture leer ken, tradisies uitdaag en
moontlikhede beproef ...
Gestel van hierdie duisende mense raak vol heimwee by 'n fees soos UKkasie, en weet dat hulle eendag weer moet huistoe gaan - dan's dit mos goed.
(Klets 2002)
Thursday, August 01, 2002
Thursday, July 04, 2002
Oor Sokker
'n Mens hoef nie versot te wees op sokker om vriende te maak in Engeland nie. Maar dit help.
Weinig mense hier gee om oor die gevolge van 'n kernoorlog of bedreigde paddaspesies. Hier moet jy weet wat (voor en na die nuus) op TV aangaan. Toepaslike gorrelgeluide is meestal genoeg en mens kan ver kom met die bluftruuks wat jy in voorgraadse Politieke Wetenskap-modules leer. Ek's bevrees met sokker sal jy jou huiswerk moet doen. (As jy hoegenaamd omgee).
Dis welbekend dat Britte die algemene kennis van 'n kluit het. Soos die Big Brother deelnemer wat dink Rio de Janeiro is 'n mens, en wou weet of 'Heinstein' en Moeder Theresa familie is. Tog, kan jy enige Brit vra wat op die derde Saterdag in April 1954 op Old Trafford gebeur het. Maar moet liewer nie - hy sal vir 90 minute, plus ekstra tyd, daaroor praat.
Al was ek nog altyd soortvan lojaal aan Manchester United, omdat die Huisgenoot destyds berig het dat Jason, my gunsteling van die Watsenaamkowitz-sesling, 'n ondersteuner was, was ek totaal onbewus van die plaaslike sokker-obsessie.
Een Saterdag, kort nadat ek in Walthamstow aangekom het, het ons verby 'n tubestasie geloop. Hoor jy die magtige dreuning? het my vriendin gevra. Die stasie onder ons het letterlik vibreer van die krygsliedere
en die massa eenderse serpe en truie. Ons het terstond besluit om na 'n voetbalwedstryd gaan en deel te wees van die ooglopend grootse ervaring.
Andrew, 'n Britse kollega van 'n huismaat, moes die uitstappie reël. Wie ondersteun julle? het hy gevra. Seker maar Spurs, het ons na 'n ruk besluit. Dis
toevallig die naaste. Andrew het senuweeagtig begin rondkyk en die kortste
pad uit die huis gesoek. Toe besluit hy om ons eerder te bekeer: Julle behoort West Ham te ondersteun. Dis my span - dié span.
En van toe af, totdat ek Ealing toe getrek het, was ek kamtig 'n West Ham-ondersteuner. Met die intrapslag daar vra my nuwe huismaats, waaronder twee Britte, watter span? West Ham, seg ek. Nee, rêrig? lag hulle.
Arsenal, sê ek sonder om 'n oog te knip. Ek het toevallig die vorige aand Fever Pitch van Nick Hornby gesien, waarin Arsenal die uitverkorenes is. Ons ook, sê hulle bly. En vra of ek wil koffie hê, of 'n bier, of enigiets.
Toe trek ek meer suid. Nou moes ek glo vir Chelsea skree - al bly ek nie daar nie. Dit was 'n ongeskrewe reël. Toevallig het hulle die mooiste truie. Ek kon
nie stry nie.
Intussen het Arsenal fenomenaal vertoon. By die werk was ek Arsenal, by die huis Chelsea.
Ek is 'n sokkerverraaier, maar dit maak mense gelukkig as jy hulle spanne ondersteun. Kan jy bekostig om nié verskillende truie, na gelang van omstandighede, te dra nie?
Met die Wêreldbeker het ek egter my voet neergesit en vir almal behalwe Engeland geskree. Ek het dit selfs openlik uittartend gedoen. Als was goed en wel tot op 'n punt. Al die nasietrots was mooi - so saam met die Jubilee. St George-vlaggies orals. Op elke voertuig en hyskraan; amper elke voordeur en boot. Handdoeke, T-hemde, keppies - orals. Ten spyte van sy simpel haarstyl, het Die Voet in Voetbal goddelike status verkry. Kantore het groot skerms laat opsit en gratis ontbyt uitgedeel. Daar was minder suur gesigte op die busse. Mense het glad met mekaar gepraat. Het jy daai doel gesien? Waar't jy gekyk? Haai, lekker!
Maar toe raak dit TE.
Nog voor die kwarteind-wedstryd teen Brasilië het hulle al in die parlement versoek dat die dag na die finaal 'n vakansiedag moes wees. Vir daardie einste
kwarteind-wedstryd sou derduisende mense afvat by die werk. Dit was soos 'n Sondag in die strate. Net vrouens en uitlanders op die busse. In Oxford straat
was 'n verdwaalde rolbos.
Langs die pad kry ek 'n besielende sms, Brasilië loop 2-0 voor. Ek het gesmaail soos die Cheshire kat. Ek was wreedaardig bly oor die verloop van sake. O, hoe't
ek my verlustig as die bus verby oorvol pubs gery het. Nooit het soveel mans na aan trane soveel vreugde verskaf nie. Ek het self gevoel ek hoort in 'n pub,
maar ek wou vroeg by die werk wees vir die gratis ontbyt. Dis tog al wat belangrik is.
By die kantoor het die dag se Mirror gelê - die toppunt van arrogansie. 'n Skoon, wit voorblad, met 'n klein St Georges-vlaggie in die middel en slegs die volgende: This page is cancelled. Nothing else matters. Slim, het ek gedink, Goddank hulle verloor!
En toe, die volgende dag se voorblad: Anyone for Tennis?
Naskrif: Ek het van die begin af vir Brasilië geskree.
Klets 2002
Weinig mense hier gee om oor die gevolge van 'n kernoorlog of bedreigde paddaspesies. Hier moet jy weet wat (voor en na die nuus) op TV aangaan. Toepaslike gorrelgeluide is meestal genoeg en mens kan ver kom met die bluftruuks wat jy in voorgraadse Politieke Wetenskap-modules leer. Ek's bevrees met sokker sal jy jou huiswerk moet doen. (As jy hoegenaamd omgee).
Dis welbekend dat Britte die algemene kennis van 'n kluit het. Soos die Big Brother deelnemer wat dink Rio de Janeiro is 'n mens, en wou weet of 'Heinstein' en Moeder Theresa familie is. Tog, kan jy enige Brit vra wat op die derde Saterdag in April 1954 op Old Trafford gebeur het. Maar moet liewer nie - hy sal vir 90 minute, plus ekstra tyd, daaroor praat.
Al was ek nog altyd soortvan lojaal aan Manchester United, omdat die Huisgenoot destyds berig het dat Jason, my gunsteling van die Watsenaamkowitz-sesling, 'n ondersteuner was, was ek totaal onbewus van die plaaslike sokker-obsessie.
Een Saterdag, kort nadat ek in Walthamstow aangekom het, het ons verby 'n tubestasie geloop. Hoor jy die magtige dreuning? het my vriendin gevra. Die stasie onder ons het letterlik vibreer van die krygsliedere
en die massa eenderse serpe en truie. Ons het terstond besluit om na 'n voetbalwedstryd gaan en deel te wees van die ooglopend grootse ervaring.
Andrew, 'n Britse kollega van 'n huismaat, moes die uitstappie reël. Wie ondersteun julle? het hy gevra. Seker maar Spurs, het ons na 'n ruk besluit. Dis
toevallig die naaste. Andrew het senuweeagtig begin rondkyk en die kortste
pad uit die huis gesoek. Toe besluit hy om ons eerder te bekeer: Julle behoort West Ham te ondersteun. Dis my span - dié span.
En van toe af, totdat ek Ealing toe getrek het, was ek kamtig 'n West Ham-ondersteuner. Met die intrapslag daar vra my nuwe huismaats, waaronder twee Britte, watter span? West Ham, seg ek. Nee, rêrig? lag hulle.
Arsenal, sê ek sonder om 'n oog te knip. Ek het toevallig die vorige aand Fever Pitch van Nick Hornby gesien, waarin Arsenal die uitverkorenes is. Ons ook, sê hulle bly. En vra of ek wil koffie hê, of 'n bier, of enigiets.
Toe trek ek meer suid. Nou moes ek glo vir Chelsea skree - al bly ek nie daar nie. Dit was 'n ongeskrewe reël. Toevallig het hulle die mooiste truie. Ek kon
nie stry nie.
Intussen het Arsenal fenomenaal vertoon. By die werk was ek Arsenal, by die huis Chelsea.
Ek is 'n sokkerverraaier, maar dit maak mense gelukkig as jy hulle spanne ondersteun. Kan jy bekostig om nié verskillende truie, na gelang van omstandighede, te dra nie?
Met die Wêreldbeker het ek egter my voet neergesit en vir almal behalwe Engeland geskree. Ek het dit selfs openlik uittartend gedoen. Als was goed en wel tot op 'n punt. Al die nasietrots was mooi - so saam met die Jubilee. St George-vlaggies orals. Op elke voertuig en hyskraan; amper elke voordeur en boot. Handdoeke, T-hemde, keppies - orals. Ten spyte van sy simpel haarstyl, het Die Voet in Voetbal goddelike status verkry. Kantore het groot skerms laat opsit en gratis ontbyt uitgedeel. Daar was minder suur gesigte op die busse. Mense het glad met mekaar gepraat. Het jy daai doel gesien? Waar't jy gekyk? Haai, lekker!
Maar toe raak dit TE.
Nog voor die kwarteind-wedstryd teen Brasilië het hulle al in die parlement versoek dat die dag na die finaal 'n vakansiedag moes wees. Vir daardie einste
kwarteind-wedstryd sou derduisende mense afvat by die werk. Dit was soos 'n Sondag in die strate. Net vrouens en uitlanders op die busse. In Oxford straat
was 'n verdwaalde rolbos.
Langs die pad kry ek 'n besielende sms, Brasilië loop 2-0 voor. Ek het gesmaail soos die Cheshire kat. Ek was wreedaardig bly oor die verloop van sake. O, hoe't
ek my verlustig as die bus verby oorvol pubs gery het. Nooit het soveel mans na aan trane soveel vreugde verskaf nie. Ek het self gevoel ek hoort in 'n pub,
maar ek wou vroeg by die werk wees vir die gratis ontbyt. Dis tog al wat belangrik is.
By die kantoor het die dag se Mirror gelê - die toppunt van arrogansie. 'n Skoon, wit voorblad, met 'n klein St Georges-vlaggie in die middel en slegs die volgende: This page is cancelled. Nothing else matters. Slim, het ek gedink, Goddank hulle verloor!
En toe, die volgende dag se voorblad: Anyone for Tennis?
Naskrif: Ek het van die begin af vir Brasilië geskree.
Klets 2002
Monday, June 17, 2002
'Dis 'n mean ou wêreld, baby!'
Londen is lekker, dreunsang ons almal met bultende beursies. Arm was ons gister, maar nou's ons ryk. Die begin was moeilik. Maar dit was lank terug en wat maak dit saak - hier verkoop mens jou siel vir bangers en mash.
Moenie in Rande dink nie, sê jy vir jouself as jy groot oë en vol verwagting jou eerste dapper tree op die Eiland gee. Jy voel effens onbevoeg - jy't dit immers
nog nie hier gemaak nie. Maar jy gaan, glo jy. Daar's plekke om te sien, vis en tjips om te eet, pints om te drink… Die Engels sal weldra regkom.
Die tweede Sondag wens jy jy was net 'n toeris. Jou geld is op. Jy's gatvol vir brood, bang vir boontjies en jy kry nie die son nie. Waar's Wes dan? En Suid-Afrika?
Dit voel of jy agter 'n witgordyntjie lewe. As die wind die wit vlies effens lig, spoel 'n flouerige son deur, wat beklemtoon hoe bleek alles is. Die geboue, die mense, die gemoedere…
Jy soek angstig na mooi goed in jou omgewing om die draaglik te maak. Behalwe vir die buurman se varkblomme en die moontlikhede wat die lucky penny pond in Hyde Park inhou, is daar weinig.
Almal dra seëlringe en soveel as moontlik goud. Meisies dra oorbelle waardeur opgeskote maltesers kan spring. Al dra 'n aap 'n goue ring, dink jy en wonder
hoe soveel lelike mense sonder skaamte op een plek versamel kan wees.
Gffppt skraap 'n man iets diep uit sy keel en spoeg nog 'n geelgroen slymbal op die sypaadjie. Solank jy net nie jou ongemak in stilte verduur nie, blyk dit. Die kabaal van die buurkinders kan egter net regverdig word met vermoedens dat hul ma (wat ook as iets minder vleiends bekendstaan) gereeld hul koppe teen die mure slaan.
As jy laat in die Tube spring, ry jy onder iemand se blad werk toe. Alles voel slymerig. As jy by die werk kom voel jy klaar nie meer vars nie. As dit 30 grade
Celsius is, gaan staan 'n stampvol Tube tussen twee stasies. Jy raak gou bewus van die geïrriteerde mense rondom jou. Jy ruik uie, marmite en motballe. Na 15
minute skuif almal angstig rond. Hulle is kortasem en sweet verwoed. Na 'n halfuur wil jy iemand slaan en almal beledig. Noodwendig is daar een wat ongesteurd voortbabbel. Al die opgeboude agressie word teen hom
gerig. Dis iemand se skuld en iemand gaan gemoer word want as iemand net minder praat sal dit draagliker wees. 'n Dreigend konvulsie laat jou
ore suis. Jou oë traan en jy sluk onheilspellende swaar slukke. Kry alternatiewe vervoer, hoor jy as die trein begin beweeg. O, ons is jammer vir die ongerief.
Daar was 'n insident (dis wat 'n selfmoord op die spore is) en mind tog die gap, hoor.
Dis dan wat selfbejammering jou hart laat kramp. Hoekom nou weer?
Terwyl jy nog staan en wonder, veeg iemand jou Excuuuse me! met oë vol haat en 'n geoefende regterhaakhou uit die pad. Want hier is almal haastig en almal laat. Die ry by Macdonald's raak nie korter nie!
Maar dan verdien jy jou eerste pond - die lewe is lekkerrrr. Jy stap nie meer om 70p te spaar nie. Frankryk lyk bekostigbaar en die Verre Ooste naby. Gun
droom lyk absurd nie. Jy's oorweldig deur al die ongelooflike moontlikhede wat 'n paar pond inhou. Jy begin snork vir die stoopit toeriste en loop ingedagtes uit die pad. Jy't dinge om te doen. Soos om 'n vark te word. Jy kry 'n uitdrukkinglose Tube-gesig. Jy lees jou koerant en staan net jou sitplek vir mense bo 97 af.
Werk is maar werk. Geen uitdaging of glorie meer nie. Die swart Tube-stof wat jy saans uit jou neus blaas, is maar een van daai dinge. Jy sê yeah soos ‘n Cockney en nie meer ja, hey soos 'n Nataller nie. Soggens ruik jou buurt na seelug en saans soet na kerrie. Jou neus raak verslaaf aan Chick Inn en Chinese. Jy begin tuisvoel in jou omstandighede en noem die plek huis. Maar dit beteken nie jy gaan 'n tattoo kry of Donderdae karaoke nie. Want hier sien jy steeds nie sterre nie en Spur-sous kry jy net op een plek.
(Klets 2002)
Moenie in Rande dink nie, sê jy vir jouself as jy groot oë en vol verwagting jou eerste dapper tree op die Eiland gee. Jy voel effens onbevoeg - jy't dit immers
nog nie hier gemaak nie. Maar jy gaan, glo jy. Daar's plekke om te sien, vis en tjips om te eet, pints om te drink… Die Engels sal weldra regkom.
Die tweede Sondag wens jy jy was net 'n toeris. Jou geld is op. Jy's gatvol vir brood, bang vir boontjies en jy kry nie die son nie. Waar's Wes dan? En Suid-Afrika?
Dit voel of jy agter 'n witgordyntjie lewe. As die wind die wit vlies effens lig, spoel 'n flouerige son deur, wat beklemtoon hoe bleek alles is. Die geboue, die mense, die gemoedere…
Jy soek angstig na mooi goed in jou omgewing om die draaglik te maak. Behalwe vir die buurman se varkblomme en die moontlikhede wat die lucky penny pond in Hyde Park inhou, is daar weinig.
Almal dra seëlringe en soveel as moontlik goud. Meisies dra oorbelle waardeur opgeskote maltesers kan spring. Al dra 'n aap 'n goue ring, dink jy en wonder
hoe soveel lelike mense sonder skaamte op een plek versamel kan wees.
Gffppt skraap 'n man iets diep uit sy keel en spoeg nog 'n geelgroen slymbal op die sypaadjie. Solank jy net nie jou ongemak in stilte verduur nie, blyk dit. Die kabaal van die buurkinders kan egter net regverdig word met vermoedens dat hul ma (wat ook as iets minder vleiends bekendstaan) gereeld hul koppe teen die mure slaan.
As jy laat in die Tube spring, ry jy onder iemand se blad werk toe. Alles voel slymerig. As jy by die werk kom voel jy klaar nie meer vars nie. As dit 30 grade
Celsius is, gaan staan 'n stampvol Tube tussen twee stasies. Jy raak gou bewus van die geïrriteerde mense rondom jou. Jy ruik uie, marmite en motballe. Na 15
minute skuif almal angstig rond. Hulle is kortasem en sweet verwoed. Na 'n halfuur wil jy iemand slaan en almal beledig. Noodwendig is daar een wat ongesteurd voortbabbel. Al die opgeboude agressie word teen hom
gerig. Dis iemand se skuld en iemand gaan gemoer word want as iemand net minder praat sal dit draagliker wees. 'n Dreigend konvulsie laat jou
ore suis. Jou oë traan en jy sluk onheilspellende swaar slukke. Kry alternatiewe vervoer, hoor jy as die trein begin beweeg. O, ons is jammer vir die ongerief.
Daar was 'n insident (dis wat 'n selfmoord op die spore is) en mind tog die gap, hoor.
Dis dan wat selfbejammering jou hart laat kramp. Hoekom nou weer?
Terwyl jy nog staan en wonder, veeg iemand jou Excuuuse me! met oë vol haat en 'n geoefende regterhaakhou uit die pad. Want hier is almal haastig en almal laat. Die ry by Macdonald's raak nie korter nie!
Maar dan verdien jy jou eerste pond - die lewe is lekkerrrr. Jy stap nie meer om 70p te spaar nie. Frankryk lyk bekostigbaar en die Verre Ooste naby. Gun
droom lyk absurd nie. Jy's oorweldig deur al die ongelooflike moontlikhede wat 'n paar pond inhou. Jy begin snork vir die stoopit toeriste en loop ingedagtes uit die pad. Jy't dinge om te doen. Soos om 'n vark te word. Jy kry 'n uitdrukkinglose Tube-gesig. Jy lees jou koerant en staan net jou sitplek vir mense bo 97 af.
Werk is maar werk. Geen uitdaging of glorie meer nie. Die swart Tube-stof wat jy saans uit jou neus blaas, is maar een van daai dinge. Jy sê yeah soos ‘n Cockney en nie meer ja, hey soos 'n Nataller nie. Soggens ruik jou buurt na seelug en saans soet na kerrie. Jou neus raak verslaaf aan Chick Inn en Chinese. Jy begin tuisvoel in jou omstandighede en noem die plek huis. Maar dit beteken nie jy gaan 'n tattoo kry of Donderdae karaoke nie. Want hier sien jy steeds nie sterre nie en Spur-sous kry jy net op een plek.
(Klets 2002)
Subscribe to:
Posts (Atom)
